140 jaar geschiedenis

Halverwege de negentiende eeuw dronk men water uit zelfgeslagen putten, regentonnen of uit het kanaal. In grotere plaatsen konden mensen water krijgen uit door de provincie geslagen welputten en openbare pompen. Niemand bemoeide zich met waterkwaliteit en niemand wist nog dat vuil en mest via grondwater in het drinkwater kon komen.

Toen er in 1866 een nationale cholera-epidemie uitbrak veranderde de situatie. Heel Nederland werd getroffen, behalve Amsterdam. Al gauw werd duidelijk waarom: Amsterdam beschikte over een waterleiding!

Men dronk daar niet rechtstreeks uit een sloot, kanaal of waterput. Reden voor de overheid om alle steden te stimuleren ook een waterleiding aan te leggen.

In de stad Groningen leidde dat uiteindelijk tot de oprichting van NV Waterleiding Groningen, door twee Friese huisartsen: Simon Eduard Oudschans Dentz en Markus Jan Baart de la Faille. In 1878 werden de eerste afspraken met de gemeente gemaakt en in 1879 was deze particuliere en – toen ook al – maatschappelijke onderneming een feit.

Het ging goed met de NV. Zo goed, dat de gemeente Groningen ook brood zag in een eigen maatschappij. De gemeente richtte rond 1912 de Gemeentelijke Waterleiding op. Maar één stad met twee waterleidingbedrijven, dat leverde veel onderlinge strijd op. De vele rechtszaken over de aanleg van leidingen was niet in het belang van de inwoners van Groningen. Dat leken de betrokkenen uiteindelijk zelf ook in te zien. In 1918 ging de NV op in de Gemeentelijke Waterleiding Groningen (GWG).

Ondertussen werd in de provincie ook geprobeerd de watervoorziening per leiding van de grond te krijgen. Vanaf 1910 werd gewerkt aan de oprichting van een waterleidingbedrijf. Dat lukte uiteindelijk in 1930, met de oprichting van de NV Waterleidingmaatschappij voor de Provincie Groningen (WAPROG). Ook dit ging niet zonder slag of stoot. Vanwege de hoge kosten van de aanleg van drinkwatervoorziening wilde in eerste instantie niet elke gemeente meedoen.
En toen de aanleg in de jaren dertig daadwerkelijk van start ging, kwam er vanuit de bevolking nogal wat protest: niet iedereen was het eens met de verplichte aansluiting op het leidingnet.

In 1998 werden beide Groninger waterleveranciers (stad en provincie) samengevoegd tot de huidige organisatie: N.V. Waterbedrijf Groningen. Die fusie had zijn oorsprong in een bepaling van de toenmalige waterleidingwet. Daarin stond dat waterbedrijven met minder dan honderdduizend aansluitingen moesten verdwijnen. De Gemeentelijke Waterleiding was er daar één van, maar die wilde haar zelfstandigheid niet zomaar opgeven. Nadat in 1984 ‘de vrede werd getekend’ tussen de WAPROG en de GWG, duurde het uiteindelijk nog veertien jaar totdat de fusie tussen de twee Groninger bedrijven rond was.

Tegenwoordig is er niets meer te merken van de roerige geschiedenis van weleer. Voor Waterbedrijf Groningen in de eenentwintigste eeuw geldt dat we als maatschappelijke onderneming de waterbelangen in de regio duurzaam veiligstellen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en samenwerking zijn leidend in onze bedrijfsvoering. Wij werken mee aan een toekomstbestendige regio, door onze activiteiten op een verantwoorde en duurzame manier uit te voeren, en door constant bezig te blijven met het verbreden en versterken van onze producten en dienstverlening.

Historische foto’s met dank aan Peter Berends.