Navigatie overslaan

Is het drinkwater in Nederland veilig?

Ja, overal in Nederland kunnen consumenten het kraanwater veilig drinken. Het drinkwater in Nederland is overal veilig en zeer streng gecontroleerd. Het RIVM geeft aan dat mensen water uit de kraan kunnen blijven drinken.

De Inspectie Leefomgeving en Transport ziet toe op de kwaliteit van drinkwater in Nederland. De ILT concludeert dat het drinkwater in Nederland in 99,9% van de gevallen aan de huidige kwaliteitseisen, waaronder PFAS, voldoet.

Zitten er PFAS in het drinkwater?

In drinkwater kunnen spoortjes PFAS voorkomen. Uiterst gevoelige meetmethoden kunnen hele lage concentraties aantonen in drinkwater. De spoortjes van PFAS die aangetroffen worden in drinkwater liggen ver onder de huidige normen.

Meten drinkwaterbedrijven PFAS?

Drinkwaterbedrijven doen continu jaarlijks duizenden metingen en hebben een signaleringsfunctie waar het gaat om vervuiling van bronnen; grond- en oppervlaktewater. Ze meten, signaleren en melden. Wanneer nodig ondernemen ze direct actie om ervoor te zorgen dat het drinkwater dat uit de kraan komt altijd veilig en gezond is. De drinkwaterbedrijven monitoren de 20 PFAS uit de Europese Drinkwater richtlijn en andere PFAS die waarvan een kans is dat die in de drinkwaterbron kan worden aangetroffen.

Hoe komen PFAS terecht in bronnen voor drinkwater?

PFAS kunnen in oppervlaktewater terecht komen door industriële lozingen in Nederland of stroomopwaarts vanuit het buitenland.
Daarnaast kunnen PFAS neerslaan uit de lucht en zo terecht komen in oppervlaktewater. Via de lucht of lokale vervuiling komen PFAS ook wijdverspreid voor in de bodem, ook vanuit de bodem kunnen PFAS weer in oppervlakte- of grondwater terecht komen

Komen we in Groningen ook PFAS tegen in onze drinkwaterbronnen?

Waterbedrijf Groningen maakt voor de productie van drinkwater, grotendeels gebruik van grondwaterbronnen (85% van onze drinkwaterproductie). Daarnaast winnen wij oppervlaktewater uit de Drentsche Aa, een schone beek waar geen afvalwater lozingen (industrie of riool) op plaatsvinden. Uit recent onderzoek blijkt dat onze bronnen geen of bijna niet te meten hoeveelheid PFAS bevatten. Wat er is gevonden ligt ook ver beneden mogelijke aangescherpte normen. Het drinkwater van Waterbedrijf Groningen is van uitstekende kwaliteit en voldoet aan zeer strenge kwaliteitseisen. Daar zien we op toe.

Uitgangspunt is en blijft voor ons dat het drinkwater uit de kraan voor iedereen veilig en gezond is om te drinken en te gebruiken. Een heel leven lang. Daar doen we ook alles aan.

Komen drinkwaterbedrijven PFAS tegen in hun bronnen?

In meerdere bronnen voor drinkwaterproductie treffen drinkwaterbedrijven PFAS aan, vooral in rivier- en oppervlaktewater dat door de Rijn of de Maas gevoed wordt. Ook in grondwaterbeschermingsgebieden worden regiospecifiek PFAS aangetroffen, die nu al of in de toekomst in grondwaterbronnen terecht kunnen komen. De drinkwatersector vindt dat stoffen als PFAS in het geheel niet thuishoren in het milieu en de bronnen voor drinkwater, grond- en oppervlaktewater. De drinkwatersector is groot voorstander van een totaalverbod op PFAS omdat ze slecht afbreken en daardoor lang in het milieu aanwezig blijven. Het Rijk, andere overheden en bedrijven hebben hier allemaal een verantwoordelijkheid in. Wat niet in de bronnen voor drinkwater terecht komt, hoeven de drinkwaterbedrijven er ook niet uit te zuiveren. De sector pleit daarom al langer voor een totaalverbod voor PFAS en minimalisatie van emissies via strengere vergunningverlening.

Hoeveel draagt drinkwater bij aan de totale blootstelling van mensen aan PFAS?

EFSA concludeert dat een deel van de Europese bevolking via voedsel en drinkwater meer PFAS binnenkrijgt dan de door haar afgeleide grenswaarde. In opdracht van het ministerie van IenW brengt het RIVM de blootstelling nu voor de Nederlandse situatie in beeld. Daarbij kijken we naar inname via drinkwater en andere bronnen, zoals voedsel. Daarna wordt bepaald welke bronnen als eerste kunnen worden aangepakt om langdurige blootstelling naar beneden te brengen. De uitkomsten van dit vervolgonderzoek worden in de eerste helft van 2021 verwacht. Op basis hiervan kan IenW besluiten de normen voor drinkwater aan te passen. Uitgangspunt daarbij is dat het drinkwater uit de kraan voor iedereen veilig en gezond is om te drinken, een heel leven lang.

Wat zijn PFAS?

PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die worden gevonden in de leefomgeving en in dieren en mensen. Van een groot deel PFAS is bekend dat ze ongewenste eigenschappen hebben. Ze kunnen een negatief effect hebben op mens en milieu. Ze komen inmiddels in kleine hoeveelheden voor in onder andere de bodem, het oppervlaktewater en bloed van mensen. Dit komt bijvoorbeeld doordat fabrieken ze uitstoten bij productieprocessen waar deze stoffen worden gebruikt. Hierbij kunnen PFAS bijvoorbeeld worden uitgestoten naar de lucht en van daaruit verspreiden naar de bodem en het grondwater. PFAS kunnen ook via afvalwater in het oppervlaktewater terecht komen en kunnen zich bijvoorbeeld via rivieren verder verspreiden. PFAS worden vanwege hun bijzondere eigenschappen in veel toepassingen gebruikt. Ze kunnen ook in het milieu terecht komen doordat ze vrijkomen uit producten waar PFAS in zitten. Bekende voorbeelden van PFAS zijn PFOA (perfluoro octanoic acid/ perfluoroctaanzuur), PFOS  (perfluoroctaansulfonzuur) en GenX.

Omdat PFAS niet of nauwelijks afbreken in het milieu, is het belangrijk om te voorkomen dat de stoffen in het milieu terecht komen. Wanneer de uitstoot van PFAS stopt, zullen deze stoffen nog langdurig in het milieu aanwezig blijven.