Wat gaan we doen?

Het grondwater in Onnen wordt met behulp van 48 winputten opgepompt en alle putten samen leveren een totaal van ongeveer 3.000 kuub per uur. Dit drinkwater leveren we vanuit ons pompstation aan de stad Groningen en het noordelijke en oostelijke deel van de provincie. Om dit ook in de toekomst (als de vraag naar drinkwater stijgt en de beschikbaarheid van drinkwaterbronnen afneemt) in voldoende mate te kunnen blijven doen, wordt de huidige leiding (Ø 600 mm) vervangen door een nieuwe, stalen leiding (Ø 900 mm).

Bijzonder aan dit project is dat een deel van de transportleiding door het Natura 2000-gebied Westerbroekstermadepolder loopt. De oude leiding ligt daar in een gegraven sleuf midden in een kwetsbaar natuurgebied. Daardoor is het lastig om de leiding te repareren bij storingen. Om de natuur te beschermen, wordt de nieuwe leiding aangelegd met een gestuurde boring. Daarbij wordt een tunnel onder het kwetsbare gebied door geboord. In die tunnel wordt later de nieuwe drinkwaterleiding gelegd. Zo hoeft er in dit kwetsbare gebied niet gegraven te worden. Toch blijft het een ingewikkeld project. Het gebied is nat en gevoelig en dat vraagt om extra zorg tijdens de uitvoering.

Zorgvuldige voorbereidingen

In de aanloop naar de werkzaamheden hebben we grondige voorbereidingen getroffen. Denk aan grondonderzoek, onderzoek naar flora en fauna, en de ontwikkeling van een verkeersplan voor de aanvoer van materialen en materieel. Dit laatste is nodig omdat de aanvoer van onder andere de leidingmaterialen en het materieel voor het uitvoeren van de gestuurde boring zelf ‘exceptioneel’ van aard is. Alle voorbereidingen, en ook de uitvoering zelf, stemmen we in nauwe samenwerking af met onder andere Het Groninger Landschap, Natuurmonumenten, de gemeente- en provincie Groningen en het waterschap Hunze en Aa’s. Deze samenwerking zorgt ervoor dat we de werkzaamheden zorgvuldig en verantwoord kunnen uitvoeren.

Waarom is de nieuwe transportleiding nodig?

De huidige transportleiding, aangelegd in 1981, is kwetsbaar vanwege de bijzondere ligging in het natuurgebied en door het type constructie. In geval van een lekkage is reparatie lastig, omdat het natuurgebied vaak (erg) nat is. Dit maakt het moeilijk om de leiding te bereiken en te herstellen. Daarnaast zou een lekkage grote gevolgen hebben voor de leveringszekerheid van ons drinkwater, omdat deze leiding een cruciale rol speelt in onze drinkwatervoorziening.

Omdat het repareren van de leiding meer impact zou hebben dan het vervangen ervan, is in overleg met Het Groninger Landschap en de provincie Groningen besloten om de leiding uit voorzorg te vervangen. De vervanging van de leiding is niet alleen beter voor de drinkwatervoorziening, maar ook voor de natuur in het gebied.

Leveringszekerheid

Dit project is extra belangrijk om het risico op lekkages te verkleinen en ervoor te zorgen dat er altijd genoeg drinkwater is in de stad Groningen en het noordelijke en oostelijke deel van de provincie. Het water voor deze gebieden komt uit twee van onze pompstations: Onnen en De Punt.

Bij pompstation De Punt gebruiken we deels oppervlaktewater uit de Drentsche Aa. In droge periodes is er minder water beschikbaar uit de Drentsche Aa, waardoor er minder water gezuiverd kan worden tot drinkwater. Waar dit vroeger een uitzondering was, verwachten we dat dit in de toekomst vaker zal gebeuren.

Daarom moet pompstation Onnen beter kunnen helpen om de waterlevering op peil te houden. Dit doen we via de koppeling tussen stad en provincie bij Ruischerbrug. We kiezen hierbij voor een sterkere leiding van staal met een grotere diameter (Ø900 mm in plaats van Ø600 mm). Hierdoor kan er zodra het project is afgerond, drie keer zoveel water door de nieuwe leiding stromen. Op deze manier zorgen we ervoor dat er in de toekomst voldoende drinkwater blijft voor de stad en de regio.

Werkzaamheden Engelbert/Middelbert in 2025

Vlak na de zomervakantie van 2024 zijn we gestart met de eerste werkzaamheden in Onnen/Westerbroek. Het eerste gedeelte van de transportleiding passeerde de natuurgebieden bij Onnen en Westerbroek.

Op dezelfde wijze zullen er binnenkort ook twee boringen onder de A7 worden gemaakt. Benieuwd hoe een gestuurde boring werkt? Je leest hier een uitgebreide uitleg over gestuurde boringen. De transportleiding wordt in landelijk gebied ten westen van de Borgsloot en ten oosten van Middelbert/Engelbert aangelegd.

Eerder gehouden informatiebijeenkomsten in Onnen, Westerbroek en Engelbert

Om het project nader toe te lichten organiseerden we in 2024 op 29 mei een informatiebijeenkomst in Onnen,op 5 juni in Westerbroek en op 11 december in Engelbert. Tijdens deze bijeenkomsten gaven we specifieke toelichting op de situatie, effecten en voorzorgsmaatregelen voor de omgeving Onnen, Westerbroek en Engelbert. De presentaties en verslagen van de bijeenkomsten en de brieven over de start van de werkzaamheden, kun je hier teruglezen.

Zoektocht naar ASV-gebieden

Om ervoor te zorgen dat er voor iedereen voldoende drinkwater is, zet Waterbedrijf Groningen in op de watertransitie. Naast een actieve inzet op bewust en zuinig drinkwatergebruik en het aanbieden van alternatieven voor de industrie, zoeken we naar uitbreiding van de huidige capaciteit en samen met de Provincie Groningen zoeken we naar mogelijke drinkwatergebieden voor de toekomst, ook wel Aanvullende Strategische Voorraden (ASV) genoemd.

Wat zijn ASV-gebieden?

ASV’s zijn gebieden in Nederland die door de provincie worden aangewezen als mogelijke plek voor een drinkwaterwinning. Dit gaat om voorraden van grond- en oppervlaktewater die ingezet kunnen worden voor de drinkwaterproductie. Eenmaal aangewezen is het de taak van de provincie om deze gebieden ook te beschermen. De zoektocht naar ASV-gebieden doet de Provincie Groningen samen met onder andere Waterbedrijf Groningen.

Het aanwijzen van een gebied als ASV gaat overigens niet op stel en sprong, maar bestaat uit een langdurig proces en een veelvoud aan zorgvuldig onderzoek. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar de bodemopbouw, de biodiversiteit en de beschikbaarheid van bronnen. Ook wordt gekeken of andere belangen, zoals die van de landbouw en natuur, op een slimme manier te combineren zijn met de drinkwatervoorziening.

Water voor later

Door nu te zoeken naar geschikte gebieden zorgen we ervoor dat er, ook in de toekomst, voldoende drinkwater is voor iedereen. Samen werken we aan ons drinkwater voor later. Hoe zo’n zoektocht in z’n werk gaat, wordt uitgelegd in onderstaande animatie.

Watertransitie Groningen

Om ervoor te zorgen dat er voor iedereen voldoende drinkwater is én blijft, zet Waterbedrijf Groningen met diverse maatregelen stevig in op “meer én minder water”. Via vijf routes werken we aan de Watertransitie Groningen. De zoektocht naar ASV-gebieden, samen met Provincie Groningen, is onderdeel van route vijf van Watertransitie Groningen.

Meer over de rol en verantwoordelijkheid van Provincie Groningen en op welke manier zij zich inzet om inwoners te beschermen tegen wateroverlast en overstromingen en te zorgen voor voldoende schoon water is te vinden op de website van de Provincie Groningen.

Stijgende watervraag vanuit de regio Delfzijl

Slim en duurzaam omgaan met water

Nieuwe industriewaterleiding voor Delfzijl

Diverse fases om van plan tot uitvoering te komen

Dergelijke projecten als deze kennen vaak een lange doorlooptijd en diverse fases. Van idee tot een eerste schetsplan op papier. Maar ook technische en financiële haalbaarheid worden vaak eerst uitgezocht, voordat een plan concreet een fase verder kan. Dit doen wij niet alleen, maar zoveel mogelijk samen met onze stakeholders, samenwerkingspartners, vergunningverleners, afnemers, landeigenaren, pachters en -gebruikers.

Stijgende drinkwatervraag

Renovatie en verduurzaming

Waterbedrijf Groningen levert sinds 1970 vanaf drinkwaterlocatie Sellingen jaarlijks 2 miljoen kuub drinkwater aan haar klanten. Om ook in de toekomst alle klanten te kunnen blijven voorzien van voldoende schoon en betrouwbaar drinkwater ondergaat de drinkwaterlocatie binnenkort een flinke renovatie en verduurzaming.

Vergunningscapaciteit volledig benutten

In 2021 onderging eerst het hoofdgebouw van het Ir. A. Polstra pompstation in Sellingen een flinke renovatieslag. En nu valt de beurt aan de drinkwaterzuivering op deze locatie. Onderdeel van de renovatie is ook een nieuw filtergebouw. Daarmee kan Waterbedrijf Groningen de capaciteit van de bestaande watervergunning straks volledig benutten.

Hieronder staat een korte weergave van de achtergronden, de diverse procesfases en ondernomen acties in de afgelopen vijf jaar.

Aanleiding voor uitbreiding watervergunning

Waterbedrijf Groningen levert sinds 1964 vanaf haar drinkwaterlocatie De Groeve jaarlijks circa 10 miljoen kuub drinkwater aan haar klanten. Om ook in de toekomst alle klanten te kunnen blijven voorzien van voldoende drinkwater startte Waterbedrijf Groningen in 2019 met het project ‘Uibreiding Watervergunning De Groeve’ om de waterwinning te kunnen uitbreiden van 10 naar 12 miljoen kuub per jaar.

Inzet op ‘meer en minder water’

De warme en droge zomers zorgen ervoor dat er minder drinkwater beschikbaar is. Aan de andere kant wordt de vraag naar drinkwater, mede door economische groei, juist groter. Om ervoor te zorgen dat er voor iedereen voldoende drinkwater is én blijft, zetten we met diverse maatregelen in op ‘meer én minder water’. We zetten in op ‘minder water’ door bijvoorbeeld zelf als waterbedrijf zoveel mogelijk water te besparen. Ook stimuleren en adviseren we bedrijven en consumenten hoe ze zelf kunnen besparen en we bieden bedrijven alternatieven aan. Alleen inzetten op het verminderen van watergebruik is echter niet voldoende. We zetten daarom ook in op “meer water’ door de bestaande capaciteit van onze drinkwaterlocaties en waterwingebieden, waar mogelijk uit te breiden, zoals ook met het project Uitbreiding Watervergunning De Groeve.  Met tal van deze inspanningen werken we kortom hard aan de Watertransitie Groningen.

Aanvraag  positief afgerond

Het uitbreiden van de capaciteit van de winvergunning, zoals van drinkwaterlocatie De Groeve, gaat overigens niet zomaar: hiervoor bestaan vaste procedures. De drinkwaterwinning is namelijk per waterwingebied altijd gebonden aan een winvergunning: de provincie wijst de gebieden aan waar we water mogen winnen. Willen we meer water winnen, dan moet daar een nieuwe vergunning voor worden aangevraagd. Inmiddels is na een uitgebreide vergunningsprocedure bij de provincie Drenthe, de aangevraagde uitbreiding medio april 2024 succesvol afgerond. Waterbedrijf Groningen kan jaarlijks 2 miljoen kuub extra drinkwater leveren vanuit productielocatie De Groeve.

Uitbreiding Watervergunning De Groeve: van concept (2019) tot afronding procedure (2024)

Waterbedrijf Groningen startte in 2019 met het uitwerken van een eerste conceptplan en heeft ter voorbereiding hierop diverse studies en onderzoeken uitgevoerd en in rapporten verwerkt. Medio 2022 traden we met het conceptplan naar buiten. Per brief, via onze website en De Oostermoer brachten we onze eerste conceptplannen onder de aandacht en we organiseerden in september 2022 een informatiebijeenkomst in het Brinkhotel Zuidlaren. De verslagen/presentaties hiervan deelden we per mail en via onze website, en over de voorgang deelden we eveneens updates per mail, via onze website en via de lokale krant De Oostermoer.

De vergunningsaanvraag werd eind 2022 ingediend bij het bevoegd gezag de provincie Drenthe en op verzoek van de provincie nogmaals met aanvullingen in april 2023. In september ‘23 volgde het m.e.r.-beoordelingsbesluit van de provincie Drenthe: er is geen sprake van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu, en het opstellen van een milieueffectrapport (MER) en het doorlopen van een uitgebreide m.e.r.-procedure is niet noodzakelijk. Dit besluit vormde onderdeel van de door de provincie opgestelde ontwerp-watervergunning waarmee de terinzagetermijn werd gestart in het najaar van 2023. Hiervoor werd in oktober door de provincie een bewonersavond georganiseerd over de procedures rondom de uitbreiding van de watervergunning De Groeve.

Op de ontwerp-vergunning werden drie zienswijzen ingediend en door de provincie Drenthe beantwoord. Op het definitief besluit van de uitbreiding van de watervergunning (begin februari 2024) is na de bezwaar en beroep periode in het eerste kwartaal van 2024 geen bezwaar bij rechtbank Noord-Nederland binnengekomen. Daarmee is de vergunning (medio maart 2024) onherroepelijk geworden en kan Waterbedrijf Groningen jaarlijks 2 miljoen kuub extra drinkwater leveren vanuit locatie De Groeve.

We blijven onverminderd inzetten op 'minder water'

Met het definitief besluit van de aangevraagde Uitbreiding Watervergunning De Groeve kunnen we nu vol vertrouwen 12 miljoen kuub drinkwater per jaar leveren vanuit De Groeve. Dit draagt bij aan onze missie van ‘voldoende water’ en is een belangrijke stap in de watertransitie Groningen. Hoewel Waterbedrijf Groningen absoluut blij is met deze uitbreiding – als belangrijke bouwsteen in onze zoektocht naar voldoende water (inzet op meer water) – blijven we echter ook benadrukken dat we ons onverminderd blijven inzetten op besparing (inzet op minder water) bij zowel bedrijven als de consument. Besparing is en blijft een effectieve(re) manier om te blijven zorgen voor voldoende water, vanuit het besef dat elke druppel telt.